Op deze zondag vraag ik je aandacht, voor aandacht. Omdat alle momenten die mij in positieve zin geraakt hebben, momenten waren van aandacht.
De herinneringen waaraan ik waarde hecht, de verbinding die ik met anderen heb gevoeld. Liefde, verliefdheid, plezier, ontroering, overweldiging, vreugde.. Het was er nooit tegelijk met haast en vluchtigheid.
Deze video van Damien Rice & Cantus Domus is een meeslepend en inspirerend voorbeeld van het geven en ontvangen van aandacht. Neem er even de tijd voor, op deze zondagochtend, als je wilt. En probeer vandaag misschien, om de mensen die je elke dag ziet, eens met deze aandacht te zien.
Want het vraagt veel om een mens te kennen. Veel aandacht.
Ik heb geen idee Ik heb geen kwartaal behaald Ik heb geen hoogtij gevierd dit jaar Ik heb het allemaal in de hand zo lijkt het en de tijd verstrijkt
Als ik uit het raam kijk zie ik dezelfde kerk Zie ik de dagen als kogels verdwijnen en de vogels vliegen richting de zon die schijnt op de gezichten van de mensen die zich dorstig laven aan de stralen
De verhalen zijn kwijt
We kwamen dit jaar op zoveel plekken niet, ontmoetten zoveel mensen niet. We verzamelden weinig verhalen. Toch is dit jaar een verhaal, dat we jaren later nog met zijn allen zullen delen. Het jaar waarin we naar binnen moesten, letterlijk en figuurlijk.
Wij waren erbij.
Wat is het mooiste, vreemdste of sterkste verhaal dat jij het afgelopen jaar hebt meegemaakt?
Groot of klein, van jou of geleend van een ander. Voel je welkom het hier te delen, misschien krijg je er verhalen van anderen voor terug.
Deze zondag begint met een zacht gekookt ei. Bij mij: 7 minuten, in een pan kokend water.
Mij lief wordt wakker en gaapt goedemorgen, met een zachte ‘g’.
De lucht is zacht, het licht, zacht.
Op de bank luister ik, met een kussen in mijn rug, de podcast van JOIA – Zacht.
Daarna draai ik mijn eigen Zacht weer eens, op de platenspeler, omdat het zondag is en niemand haast heeft. Ik laat het vastgelegde moment de kamer met geluid vullen en voel weer hoe het was om dit te zingen. Hoe ik, als ik mijn ogen sloot, de gezichten van mijn jongste en oudste broer voor me zag.
Zacht in 2016. Gitaar: Remo van Osch. Orgel: Koen Wijnen. Registratie: Dave Menkehorst.
Het is een minuut of vijf vrij stil – of misschien twintig.
Dan hoor ik het zachte, doffe geluid van de benedenbuurvrouw die knoephard Otis Redding draait, en sta op. These arms of mine, they are lonely. Ik wieg zachtjes op de woorden.
Boven mij tikt de regen zachtjes op het zolderraam.
Ik ben iemand die iets te vertellen heeft Ik ben iemand die luistert Ik kan niet tegen mijn verlies Ik ben dochter, zus en tante Ik ben vrouw Ik besta
Ik ben Ik
niets
Deze video is een groot kado! Ik ontdekte hem jaren geleden en bekijk hem nog steeds met regelmaat, van begin tot eind. Hij maakt aan het lachen, zet aan het denken, brengt in beweging. Ik gun het iedereen eens 18 minuten te luisteren naar Peter de Graef. Laat het over je heen komen, als je wilt.
We zitten hier al maanden. Moed zakt in glanzende herenschoenen, afgetrapte gympen en verstofte knalgele pumps. Er wordt gezucht op de zevende verdieping van een flatgebouw, gedanst op een dakterras, en geruzied op een nummer 12B, in een stad in een land. Dat weet ik bijna zeker.
We zijn dankbaar voor onze plek, we worden gek van onze plek, of het ontbreekt ons aan een plek.
We missen nieuwe plekken, oude plekken, andere plekken. We kijken elke dag tegen dezelfde muren op, en uit hetzelfde raam. Ik zou wel willen weten, waar jullie zijn. Nu.
Onze plekken willen delen. Zodat we ons, met een beetje fantasie, voor een moment ergens anders kunnen wanen. Of misschien is het al genoeg, te weten dat jij ergens anders bent, nu. Dat je ergens bent.
Ik zal beginnen.
Ik ben hier.
Mijn lijf schommelt, ik dobber. Als ik ga verzitten, deinen de bootjes naast me zachtjes met ons mee.
Er waait een briesje, en de zon houdt ons precies warm genoeg.
De bomen die het water van de haven omringen hebben nog geen blaadjes, maar ze staan vol knoppen. Het stikt hier van de vogels. Ze fluiten en kwetteren alsof ze ons iets heel belangrijks duidelijk proberen te maken.
Ergens op dit terrein gebruikt iemand iets dat klinkt als een cirkelzaag. Klus-boot.
Ergens in deze kleine haven is er iemand die een goede dag heeft, en iemand met een rotdag. Dat weet ik bijna zeker.
De bootjes liggen er kalm bij. Sommige vervelen zich, anderen voelen zich in de steek gelaten. Ik zie Skippy, Bert, en Hakuna Matata.
Er dobbert een fuut voorbij. Hij gedraagt zich onzichtbaar, maar laat rimpelingen achter in de letter ‘V’.
Graag wil ik deze zondag een fantastisch boek met je delen, want op zondagen mag je boeken lezen en hoef je in het gunstigste geval niet gek veel meer dan dat!
Ik lees je 4 fragmenten voor uit Mr. Gwyn, van Alessandro Baricco, omdat het mijn nieuwe lievelingsboek is. Kort geleden werd het me aangeraden door een vriend, ik las het in twee rukken uit en het raakte me diep. De aandacht, de compromisloosheid, de liefde, de overgave aan het onbekende, en aan de ander.
Het voorlezen was een spontaan idee, de audio van deze voorlees-pilot is nog niet optimaal en ik lees wellicht wat snel. Als je het fijn vindt om voorgelezen te worden uit prachtige boeken, laat het me weten.
Dan zal ik het vaker doen, met een mooie microfoon en een berg innerlijke rust waar je U tegen zegt.
Over Mr. Gwyn: Jasper Gwyn is een schrijver die besluit te stoppen met schrijven, erachter komt dat hij dat helemaal niet kan, en vervolgens alles wat hij heeft investeert in het scheppen van de voorwaarden voor het schrijven van portretten. Het schrijven van mensen. Hoe dat eruit zou kunnen zien weet hij absoluut nog niet, maar wel weet hij dat dit is wat hij moet doen.
Wat is jouw lievelingsboek?
Deel je lievelingstitels, of lees ons een stukje voor..
Soms maak je een tekst die geen lied wordt. Ook ooit wel eens een lied dat geen tekst krijgt. En zo nu en dan ontstaat er iets bijzonders waarvan je zelf ook niet goed weet wat het is, maar wel dàt het iets is.
Een hele tijd terug ontstond er in een repetitiehok iets uit een samenwerking tussen Koen Wijnen en mijzelf. We noemden het Voorbij.
Enkele weken later, speelden we samen concerten voor één, op klaarlichte dag, achter een geïmproviseerd gordijn in een hoekje van de tuin van de Gigant, in Apeldoorn. Toen de man voor het gordijn verscheen, wist ik het eigenlijk meteen. Dit is hem: de mens die Voorbij van ons moet krijgen.
Hij zat tegenover me, wat ongemakkelijk, gereserveerd. Ik stelde hem een paar vragen, waarop hij korte antwoorden gaf. We keken elkaar een minuut in stilte aan. Ik bestudeerde de asymmetrie van zijn gezicht, zoals ik dat had geleerd van een eerdere bezoeker van het concert voor één, die haar hand eerst voor de ene, en toen voor de andere helft van haar gezicht hield. ‘Eén kant bewaart al het plezier, en de andere kant draagt alle shit’.
Zijn plezier was moe, ik moest ernaar zoeken.
Ik maakte een foto van hem, en hij van mij. Toen keek ik Koen aan, en die wist het ook. We gaven deze man Voorbij, voor het eerst en in de meest uitgeklede vorm.
Hij concentreerde zich erop alsof zijn leven ervan af hing, en toen het voorbij was barstte hij in huilen uit. Het was raar dat hij weer weg moest. Ik ga hem nooit vergeten.
Gabriël Peetersliet het iets dat Voorbij was, in zijn Uncle Gabe’s Sound Studio klinken zoals het hoorde te klinken.
Job van Etten vertaalde hoe het iets klonk vervolgens met behulp van Tuyl van Grieken naar hoe het iets eruit zag.
Het resultaat is dit audiovisuele iets, ik ben benieuwd wat het in jou teweeg brengt.
Ik stelde deze vraag aan tien bekenden, honderden onbekenden, en aan Iris Penning. De energie werd vaak ongelofelijk intiem, wanneer mensen fysieke beschrijvingen van hun woede ervaringen met me deelden.
Iets in mij vindt boosheid prachtig. Dan heb ik het niet over de boosheid waar we bewust voor kiezen, die we inzetten. En ook niet over de ingehouden boosheid, die van binnenuit vergiftigt en vertroebelt.
Maar over explosieve, onversneden, angstaanjagende woede.
Oerkracht.
We gebruiken hem als muur, of als wapen. Allebei geen zaken waar ik enthousiast van word.
We gebruiken hem om af te schrikken, weg te duwen, onszelf te beschermen. We maken er meer mee kapot dan ons lief is. We vinden hem lelijk, omdat hij zich vaak zo oerlelijk uit.
Maar toch, er is iets schoons aan de woede-uitbarsting van een kind. Er wordt iets zichtbaar in de kleur witheet, dat ongelofelijk waar is, maar in geen enkele andere emotie zichtbaar. Wat het precies is, weet ik niet nog, maar het beweegt me.
Misschien wel juist omdat ik het niet precies te pakken krijg.
Het heeft te maken met de combinatie van controle-verlies en kracht, dat weet ik wel.
De onvermijdelijke overgave die grenzen bewaakt.
Dat “TOT HIER!” uit tenen komt, en niet uit gedachten, dat stelt me gerust.
Ik heb een paar keer in mijn leven zulke woede gevoeld, en ik ben eerlijk gezegd behoorlijk bang voor wat er in dat vat zit. Maar het geeft me ook een gevoel van veiligheid te weten dat ik een dier ben. Een dier dat alles wil begrijpen, maar dat ook ergens een oerkracht heeft opgeborgen, die elk begrip te boven gaat.
Ooit, in een dorp hier heel dichtbij, mocht ik een hele dappere jongen coachen, die hele boze muziek maakte. Trillend van woede spuugde hij zijn eerste optreden voor onze groep de TL-verlichte ruimte in. Hij blies ons omver met noodzaak, en toen hij klaar was legde hij zijn optreden trillend van angst aan ons uit. “Ik ben boos omdat ik bang ben.”
Angst kan ons doen vechten, vluchten, of verlammen. Hij is steeds vaker irreëel, waardoor we hem niet altijd meteen herkennen. We vinden hem een slechte raadgever.
Wende Snijders en Joost Zwagerman schreven over hun angsten en Meester Alex vertelde mij in een Toonzaal sessie over die van hem.
Ik ben geneigd angst te gebruiken als kompas. Dat is nogal een luxe-positie. Ik zoek links, rechts, boven en onder, tot ik merk dat ik bang ben. ‘Hier moet ik wezen’, denk ik dan.
Hier valt iets te leren, te groeien, te overwinnen. Hier moet ik springen. Soms is dat dapper, en vaak is het dom. Soms is het straf. Soms liefde.
Ik ben bang voor controleverlies, verandering, afwijzing, concessies, onbelangrijk zijn, belangrijk zijn, alles dat beweegt als een slang, het idee dat iets definitief is, verliezen, dat mijn lief doodgaat, dat ik de auto expres tegen de vangrail zal sturen, gek zal worden, dat op een dag alle mensen die van mij houden me niet meer zullen herkennen, ik ben bang omdat ik steeds meer boze mensen zie en steeds minder bange.
Het bangst ben ik ervoor mezelf voor de gek te houden. Voor niet meer voelen.
Samen met Bastian Benjamin werk ik aan de productie van een aantal muzikale verhalen.
Op dit moment produceren we MENS: een verhaal over de zoekende mens, in al zijn pogingen om te bestaan op een manier die klopt.
Een tipje van de sluier hoor je hier:
Voor deze productie zijn we op zoek naar mensen. Specifieker: Mensenstemmen.
Nog specifieker: Mensenstemmen die zich richten tot dat wat hen het gevoel geeft dat er iets ‘klopt’.
We zijn op zoek naar gebeden (religieus of anderszins), mantra’s, huwelijksgeloften, en zo verder.. Elke vorm van overgave aan iets wat groter is (of lijkt) dan de mens die de woorden of klanken uitspreekt zelf – hardop geuit.
Deze mensenstemmen zouden we graag opnemen en samen laten klinken.
Ben jij een stem met een gebed, in een vorm die bij jou past? En mag jouw stem klinken in MENS?
Laat het me hier weten, dan zoeken we daarna samen naar de juiste manier om jouw stem te vangen.
Doet dit bericht je denken aan een specifiek fragment dat je ooit hoorde of zag? Deel het vooral met ons, ter inspiratie.
